ارزیابی مقاومت به ویروس pvx در گیاهان سیب زمینی تراریخت رقم آگریا

گیاه سیب زمینی (solanum tuberosum) به عنوان سومین غذای انسان بعد از گندم و برنج در سراسر جهان به حساب می آید. سیب زمینی به لحاظ تکثیر رویشی از طریق غده ها به بیماری های ویروسی حساستر می باشد و potato virus xاز مهمترین ویروس های این گیاه است. مهندسی ژنتیک با کمک بیوتکنولوژی درصدد ایجاد مقاومت به ویروس در سیب زمینی و سایر گیاهان می باشد. rna silencing یک مکانیسم طبیعی دفاعی در گیاهان است که علیه عناصر ژنتیکی بیگانه مانند ویروس ها انجام می گیرد. در این مکانیسم یک rna دو رشته ای از ویروس به قطعات کوچکی به نام sirna درآمده و rnaهای ویروسی که با آنها مکمل باشند را تجزیه می کند. در پژوهش قبلی یک سازه سنجاق سری مربوط به بخشی از ژن p25 که عامل ممانعت کننده از rna silencing ویروسpvx است ساخته شده و به منظور ایجاد مقاومت به این ویروس به گیاه سیب زمینی رقم آگریا منتقل شد و لاینهای تراریخت ایجاد گردید. طی این تحقیق گیاهان تراریخت از لحاظ مقاومت به این ویروس ارزیابی شدند. ابتدا گیاهچه-های تراریخت سیب زمینی بصورت درون شیشه ای تکثیر یافتند و برای سازگاری به محیط خاک منتقل شدند. ویروس pvx به روش مکانیکی به آنها تلقیح شد و پس از دو هفته، بررسی مولکولی آلودگی ویروس در آنها با تکنیک rt-pcr انجام گردید. برای این کار از دو لاین تراریخت و همچنین گیاهان غیرتراریخت شاهد استخراج rna انجام و cdna سنتز شده و با آغازگرهای اختصاصی ژن کت پروتئین ویروس pcr انجام گردید. ژن کت پروتئین pvx در گیاهان غیر تراریخت بخوبی تکثیر یافت ولی در دو لاین تراریخت باند مورد نظر تولید نشد. برای اطمینان از سالم بودن rna و cdna یک pcr دیگر به کمک آغازگرهای اختصاصی 16srrna انجام پذیرفت و باند مورد انتظار در تمامی نمونه های مربوط به گیاهان تراریخت و غیرتراریخت بدست آمد. نتایج نشان داد که ویروس بخوبی در گیاهان غیر تراریخت تکثیر یافته است اما در دو لاین تراریخت نتوانسته است همانندسازی کند و این دو لاین مقاوم به این ویروس می باشند. قطعه ای از ژنp25 ویروس pvx در این گیاهان سیب زمینی تراریخت با مکانیسم rna silencing از طریق القاء تولید hairpin rna در سلول ها و تولید sirnaهای ویروسی مانع از تکثیر ویروس می شود. تحقیقات بعدی برای بررسی مقاومت و عملکرد لاینهای تراریخت در گلخانه درحال انجام است.